Fobie dla jednych są zjawiskiem niecodziennym i niezrozumiałym, a dla innych chlebem powszednim. Jeśli jesteś osobą, która na nie cierpi albo znasz kogoś, kogo ten problem dotyczy i chciałbyś go lepiej zrozumieć, przedstawimy ci pokrótce najważniejsze fakty o tym zjawisku.
Lęk przed czymś, co nie jest szkodliwe
Fobia to rodzaj silnego lęku, który ma charakter irracjonalny. Zazwyczaj dotyczy ona obiektów, sytuacji lub stworzeń nieszkodliwych bądź o potencjalnie bardzo małej szkodliwości. Dla niektórych może się to nawet wydawać zabawne, ponieważ osoba dotknięta fobią panicznie boi się czegoś, obok czego inni przechodzą obojętnie. Może to być na przykład maleńki pajączek w rogu pokoju, mysz czy… dziura w serze.
Jednak dla kogoś, kto został tym dotknięty, problem jest ogromny. Możemy nawet zdawać sobie sprawę z irracjonalności strachu, jednak nie potrafimy sami nad nim zapanować i wytłumaczyć sobie, że dany obiekt czy sytuacja nie są dla nas zagrożeniem. Reakcje organizmu – czy to fizyczne, czy psychiczne – pojawiają się automatycznie i mogą poważnie utrudniać funkcjonowanie w społeczeństwie.
Jak objawia się fobia?
Jeśli zastanawiasz się, czy ty sam albo osoby w twoim otoczeniu cierpią na fobie, będziesz mógł je najłatwiej rozpoznać, jeśli dowiesz się, jakie dokładnie objawy posiada to schorzenie. Przede wszystkim występuje w nim ogromny strach przed danym bodźcem (np. pająkami), nieproporcjonalny do rozmiaru zagrożenia. Strach ten jest niemożliwy do opanowania i irracjonalny. Co więcej, osoba chora zdaje sobie sprawę z nieracjonalności oraz przesadnych reakcji, jednak to nie zmienia tego, że nie jest w stanie nad sobą panować w określonych sytuacjach lub w zetknięciu z określonymi obiektami czy stworzeniami.
Warto także zauważyć, że częstym objawem fobii jest unikanie sytuacji, w których może pojawić się strach. Ze względu na to, iż prowadzi on niekiedy do ataków paniki, osoby chore starają się za wszelką cenę nie doprowadzać do sytuacji, które mogą wywołać ich negatywną reakcję. Często negatywnie wpływa to na ich życie i prowadzi np. do unikania badań kontrolnych i zaniedbywania swojego zdrowia (jeżeli fobia dotyczy na przykład pobierania krwi).
Jakie fobie najczęściej występują?
Istnieje wiele rodzajów fobii, które możemy podzielić na podgrupy ze względu na obiekt lub sytuację, która budzi strach. Do najczęściej się pojawiających możemy zaliczyć fobie przed zwierzętami, takie jak przed psem, myszą czy pająkiem. Wiele osób doświadcza także poważnego lęku w zetknięciu z szerzej pojętym środowiskiem naturalnym: wodą, brudem, burzą czy nawet roślinami.
Kolejnym często pojawiającym się rodzajem fobii są strach przed jazdą windą czy przed przestrzenią (znalezieniem się na dużej wysokości albo na otwartej przestrzeni). Oprócz tego często spotykane są fobie związane z konkretnymi wydarzeniami czy obiektami medycznymi, takimi jak krew, zastrzyk czy igła. Możemy mówić także o fobiach nietypowych, które zdarzają się rzadko, jak choćby fobia przed dziurami (np. w serze).
Szczególnie dotkliwe skutki mogą mieć fobie społeczne, związane między innymi z uogólnionym strachem przed interakcjami i spotkaniami z ludźmi, ale też przed konkretnymi sytuacjami. Często spotykamy tutaj strach przed wystąpieniami publicznymi, korzystaniem z publicznych toalet czy jedzeniem w miejscu publicznym, który czasem prowadzi nawet do tego, że osoba dotknięta fobią przestaje wychodzić z domu.
